اگر شما هم از ویندوز 10 مایکروسافت خسته شده‌اید و به دلایل مختلفی همچون باگ‌های فراوان، تبلیغات، به‌روزرسانی‌های مداوم، جمع‌آوری داده و افزایش سطح نیازهای سخت‌افزاری تمایلی به نصب ویندوز 11 ندارید، در این مطلب همراه تیم شهر سخت‌افزار باشید تا روند کامل مهاجرت به لینوکس از سیستم عامل ویندوز را با هم مرور کنیم.
اگر به دنبال مهاجرت از ویندوز به لینوکس هستید، اکنون بهترین زمان برای انجام این کار است؛ هرچند که مهاجرت به لینوکس می‌تواند برای بسیاری از افراد روندی بسیار دلهره‌آور باشد. خوشبختانه در این مسیر ابزارهایی وجود دارند که می‌توانند فرایند مهاجرت از سیستم عامل ویندوز به لینوکس را برای شما ساده‌تر کنند.
البته در این مسیر نکات ریز و درشتی همچون انتخاب بهترین نسخه از لینوکس و نحوه انتقال داده‌ها وجود دارد که در این مطلب به صورت گام به گام به آن‌ها پرداخته‌ایم. بنابراین، اگر قصد مهاجرت به لینوکس را دارید، با تیم شهر سخت‌افزار همراه باشید.
لینوکس (Linux) چیست؟
لینوکس، مانند ویندوز و macOS یک سیستمعامل (Operating System) محسوب می‌شود که در سال 1991 توسط لینوس تروالدز منتشر شد. البته در سال 1971 سیستمعامل دیگری به نام یونیکس معرفی شده بود، اما به دلایلی همچون قیمت بسیار بالا تمام مردم قادر به استفاده از آن نبودند. بر همین اساس، لینوکس که یکی از زیرشاخه‌های یونیکس بود، سریعاً گسترش یافت و توانست جایگاه نسبتاً خوبی در میان توسعه‌دهندگان نرم‌افزار پیدا کند.
سیستمعامل لینوکس یک نرم‌افزار منبع باز یا منبع‌باز رایگان است که امکان توسعه، ایجاد تغییرات و شخصی‌سازی بسیار بالایی داشته و به برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار اجازه می‌دهد بر اساس نیازهای شخصی، آن را تغییر دهند.
در ابتدا شاید کارکردن با لینوکس کمی سخت و پیچیده به نظر برسد، اما مانند هر سیستمعامل دیگری، پس از مدتی کار با لینوکس به قابلیت‌های آن پی خواهید برد.
نسخه لینوکس مورد نظر خود را انتخاب کنید
برای مهاجرت از سیستم عامل ویندوز به لینوکس، در وهله اول باید نسخه یا توزیع (Distribution) مورد نظر خود را انتخاب کنید. برخلاف ویندوز و macOS، سیستمعامل لینوکس به نسخه‌های خاص محدود نمی‌شود. در عوض لینوکس دارای نسخه‌های مختلفی است که هرکدام رابط کاربری و ویژگی‌های خاص خود را به همراه دارند.
هنگام مهاجرت به لینوکس، انتخاب نسخه مناسب یکی از بخش‌های جالب این سیستمعامل منبع باز به شمار می‌آید. برخی تمایل دارند از یک رابط کاربری شبیه به مک همراه با داک و فروشگاه اپلیکیشن اپ استور استفاده کنند، در حالی که برخی به دنبال استفاده از رابط کاربری مینیمالیستی‌تر و نصب نرم‌افزارها به کمک خط فرمان (Command line) هستند.
در صورتی که مانند بسیاری از افراد به دنبال یک نسخه ساده اما کاربردی از لینوکس هستید، به شما توزیع Zorin را پیشنهاد می‌کنیم. این نسخه از سیستم عامل لینوکس از نظر طرح‌بندی و عملکرد بسیار شبیه به ویندوز بوده و همین مسئله باعث می‌شود که در نگاه اول با یک فضای کاملاً جدید و سردرگم کننده مواجه نباشید. البته این توزیع جامعه کاربری چندان بزرگی نداشته و برای یک تازه‌کار مناسب نیست.
نسخه دیگری از لینوکس که این روزها بسیار محبوب شده، اوبونتو (Ubuntu) نام دارد. گرچه اوبونتو یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس به شمار می‌آید، اما این روزها چندان شبیه به این سیستمعامل مایکروسافت نیست.
در نهایت به یک توزیع خاص از لینوکس با نام Linux Mint می‌رسیم که شاید بتوان آن را ترکیبی از دو نسخه قبل توصیف کرد. لینوکس مینت برای کاربران تازه‌وارد به این سیستمعامل توسعه یافته و دلایلی همچون محیط دسکتاپ آشنا و توسعه بر اساس اوبونتو، می‌تواند بهترین گزینه پیش روی ما باشد. علاوه بر این، Linux Mint جامعه بزرگی از توسعه‌دهندگان را در اختیار دارد که می‌توانند در صورت بروز مشکل، به شما کمک کنند.
درایو مورد نیاز برای نصب لینوکس را ایجاد کنید
در این بخش شما چندین نسخه از یک سیستمعامل را مشاهده خواهید کرد که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
به عنوان مثال، نسخه Cinnamon ظاهری شیک و مدرن داشته و می‌تواند برای افرادی که به محیط دسکتاپ ویندوز عادت دارند، می‌تواند گزینه قابل قبولی باشد. در مقابل نسخه MATE قرار دارد که علی‌رغم ظاهر ساده خود می‌تواند بسیار سریع‌تر باشد. در نهایت به XFCE می‌رسیم که برای کامپیوترهای قدیمی یا لپ‌تاپ‌ها (به دلیل محدودیت باتری) مناسب‌تر است.
در این بخش می‌توانیم راهنمای نصب سیستمعامل یا توضیحات مربوط به آخرین نسخه آن را از لینک بالای صفحه (Installation Instructions) مشاهده کنید.
ابتدا نسخه مورد نظر خود را انتخاب کرده و سپس بر روی دکمه دانلود (Download) جلوی تصویر آن کلیک کنید. در صفحه بعدی نیز اطلاعاتی همچون حجم فایل نصبی سیستمعامل، آموزش نصب و مهاجرت به لینوکس، توضیحات مربوط به آخرین نسخه و فایل نصبی در اختیار شما قرار می‌گیرد.
به پایین این صفحه رفته و در قسمت لینک‌های دانلود (Download mirrors)، یکی از لینک‌های موجود را انتخاب کنید. تفاوتی میان این لینک‌ها وجود نداشته و تنها سرور ارائه‌دهنده فایل نصبی متفاوت است.
پس از پایان فرایند دانلود، یک فایل نصبی با پسوند ISO در اختیار شما قرار خواهد گرفت. برای نصب این فایل و مهاجرت از ویندوز به لینوکس، شما باید این فایل به یک DVD یا فلش USB منتقل کنید.
البته در این بخش از یک فلش USB و ابزاری به نام Rufus استفاده خواهیم کرد. اپلیکیشن Rufus که برای انتقال فایل ISO نصبی ما به فلش طراحی شده، رابط کاربری بسیار ساده‌ای داشته و تنها با جستجوی نام آن در وب‌سایت‌ها فارسی، می‌توانید آن را دانلود و نصب کنید.
در مرحله بعد فلش خود را به سیستم وصل کرده و نرم‌افزار Rufus را اجرا کنید. توجه داشته باشید که برای اجرای فایل ISO و مهاجرت به لینوکس، به یک فلش با حداقل 4 گیگابایت ظرفیت ذخیره‌سازی نیاز خواهید داشت.
در نرم‌افزار Rufus و بخش دستگاه‌ها (Device) باید فلش خود را انتخاب کنید.
در مرحله بعد و جلوی بخش Boot Selection باید بر روی دکمه انتخاب (Select) کلیک کرده و فایل ISO دانلود شده را انتخاب کنید.
در مرحله بعد نیازی به دست‌کاری سایر گزینه‌های موجود نیست و تنها باید بر روی دکمه شروع (Start) کلیک کنید. به یاد داشته باشید که این روند تمام فایل‌ها و اطلاعات موجود روی درایو فلش را حذف خواهد کرد. بنابراین، پیش از انجام این کار توصیه می‌کنیم از فایل‌های مهم خود یک بک‌آپ تهیه کنید.
پس از پایان کار شما با پیغام موفقیت روند انتقال دیتا به فلش با نام LINUX MINT مواجه خواهید شد. حالا باید از داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز خود یک نسخه پشتیبان تهیه کرده و برای شروع مراحل اصلی روند مهاجرت از ویندوز به لینوکس، سیستم خود را مجدداً راه‌اندازی (Restart) کنید.
نصب لینوکس روی کامپیوتر شما
زمانی که سیستم خود را ری‌استارت کردید، باید با پیغامی مبنی بر فشردن یک کلید برای دسترسی به منوی بوت (Boot Menu) مواجه شوید. این کلید معمولاً یکی از کلید‌های F روی کیبورد (F2، F8 یا F12) یا کلید Delete است.
در این صفحه جدید که بر اساس مادربرد مورد استفاده در سیستم شما ممکن است کمی ظاهر آن متفاوت باشد، ابتدا تب Boot را پیدا کرده و سپس اولین سخت‌افزاری که باید پس از شروع کار سیستم شناسایی شود را فلش USB تعیین کنید.
منوی بوت (Boot Menu) در مادربردهای جدیددر مرحله بعد تغییرات انجام شده را ذخیره کرده و سیستم را مجدداً ری‌استارت کنید. برای این کار معمولاً یک تب به نام Exit وجود دارد که در آن روش‌های مختلف خروج از صفحه Boot در اختیار کاربر قرار گرفته است. گزینه Save and Exit یا Save and Restart و سپس گزینه Yes را انتخاب کنید.
منوی بوت (Boot Menu) در مادربردهای قدیمی‌ترمرحله بعد با GRUB (منوی خوش‌آمد گویی لینوکس) مواجه خواهید شد. گزینه اول را انتخاب کرده و کلید Enter را فشار دهید.
در ادامه با صفحه‌ای شبیه به دسکتاپ ویندوز مواجه خواهید شد که Live CD نامیده می‌شود. این بخش از روند نصب سیستمعامل لینوکس مینت به شما اجازه می‌دهد که پیش از مهاجرت به لینوکس و بدون اینکه تغییری در درایو سیستم خود ایجاد کنید، تجربه کوتاهی از Linux Mint داشته و ببینید که آیا این سیستمعامل جدید برای شما جذاب است یا خیر.
در صورتی که از ظاهر لینوکس مینت راضی هستید و قصد ادامه روند مهاجرت از سیستم عامل ویندوز به لینوکس را دارید، بر روی آیکون Install Linux Mint موجود روی دسکتاپ دو مرتبه کلیک کنید تا روند نصب سیستمعامل و فرآیند مهاجرت لینوکس آغاز شود.
در ادامه برخی تنظیمات اولیه سیستمعامل مانند زبان و صفحه‌کلید از شما پرسیده می‌شود. بر روی دکمه Continue کلیک کنید.
از آنجا که این نسخه از لینوکس حاوی درایورها و کدک‌های مفیدی است که در آینده به آن‌ها نیاز خواهید داشت، حتماً تیک روبروی گزینه Install third-party software یا Install Mulltimedia Codecs (برحسب نسخه مورد نصب) را فعال کنید. البته نصب این فایل‌ها نیازمند ارتباط با اینترنت و دانلود مستقیم آن‌ها است.
صفحه بعدی را می‌توان یکی از مهم‌ترین مراحل مهاجرت ویندوز به لینوکس توصیف کرد. در این بخش شما هارد دیسک سیستم خود را فرمت کرده و تمام اطلاعات موجود روی آن را حذف می‌کنید. در نهایت Linux Mint تنها سیستمعامل نصب شده روی کامپیوتر شما خواهد بود.
گزینه دوم (Erase Disk and install Linux Mint) را انتخاب کرده و روی دکمه Continue کلیک کنید. در این روش سیستمعامل لینوکس مینت سایر تنظیمات را برعهده گرفته و یک پارتیشن ESP برای مدیریت بوت EFI با حدود 500 مگابایت فضا ایجاد می‌کند. مابقی فضای هارد دیسک به پارتیشن Root اختصاص می‌یابد.
در مرحله بعد نیاز است تا منطقه زمانی خود را انتخاب کنید. روی دکمه Continue کلیک کنید.
حالا با صفحه‌ای مواجه می‌شوید که در آن از شما خواسته شده نام کاربری و رمز عبور خود را تنظیم کنید. پس از انجام این کار گزینه Require My password to log in را انتخاب و روی دکمه Continue کلیک کنید.
از این مرحله بعد همه چیز ساده است و تنها باید چیزی حدود 5 تا 10 دقیقه صبر کنید تا فرایند نصب سیستمعامل و مهاجرت از ویندوز به لینوکس پایان یابد.
زمانی که فرایند نصب سیستمعامل جدید به پایان رسید، از شما خواسته می‌شود که سیستم خود را مجدداً راه‌اندازی کنید. روی گزینه Restart Now کلیک کرده و منتظر بمانید.
زمانی که سیستم مجدداً راه‌اندازی شد، از شما خواسته می‌شود که فلش USB متصل به سیستم را جدا کرده و سپس دکمه Enter را بفشارید.
در اینجا مراحل مهاجرت به لینوکس به پایان رسیده و تنها کافیست رمز عبور تعیین شده خودتان را وارد کرده و از سیستمعامل جدید لذت ببرید.
جمع‌بندی مهاجرت به لینوکس از ویندوز
لینوکس هم مانند ویندوز یک سیستمعامل محسوب می‌شود که وظیفه ایجاد ارتباط بین شما و سخت‌افزار را برعهده دارد. برجسته‌ترین ویژگی این سیستمعامل نسبت به ویندوز مایکروسافت، منبع باز بودن آن است که به برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد سیستمعامل خود را به ساده‌ترین وجه شخصی‌سازی کنند.
در حال حاضر صدها توزیع یا ورژن از سیستمعامل لینوکس وجود دارد که بسیاری از آن‌ها برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند. از آنجا که ما به دنبال مهاجرت از سیستم عامل ویندوز به لینوکس هستیم، آموزش نصب و راه‌اندازی یکی از ساده‌ترین توزیع‌ها با نام Linux Mint را در اختیار شما مخاطبان خوب شهر سخت‌افزار قرار داده‌ایم.
در صورتی که تجربه مهاجرت از ویندوز به لینوکس را دارید، خوش حال خواهیم شد که تجربه خود را در بخش کامنت با ما و سایر کاربران شهر سخت‌افزار به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول مهاجرت از ویندوز به لینوکس
در ادامه مطلب به برخی از پرتکرارترین سؤالات پیرامون مهاجرت به لینوکس از سیستم عامل ویندوز پاسخ داده می‌شود:
- آیا می توانم از ویندوز به لینوکس مهاجرت کنم؟
بله لینوکس هم مانند ویندوز یک سیستمعامل محسوب شده و برای استفاده از آن هیچ محدودیتی وجود ندارد. برای این کار می‌توانید به بخش‌های آموزشی مطلب مهاجرت از ویندوز به لینوکس مراجعه کنید.
- چرا از ویندوز به لینوکس مهاجرت کنیم؟
دلایلی زیادی برای انجام این کار وجود دارد. در صورتی که از تبلیغات، به‌روزرسانی‌های مداوم، افزایش سیستم سخت‌افزاری مورد نیاز برای ویندوز و مواردی از این دست خسته شده‌اید، می‌توانید با مهاجرت از ویندوز به لینوکس یک تجربه کاربری جدید داشته باشید.
- آیا تغییر به لینوکس یا مهاجرت از ویندوز به لینوکس سخت است؟
فرایند مهاجرت به لینوکس در نگاه اول کمی دلهره‌آور و سخت به نظر می‌رسد. با این حال، این کار چندان دشوار نیست و با دنبال کردن این مطلب آموزشی می‌توانید بدون مشکل از سیستمعامل Linux Mint لذت ببرید.
- آیا می توانم به طور کامل به لینوکس سوئیچ کنم؟
بله لینوکس یک سیستمعامل منبع باز محسوب می‌شود که اجازه شخصی‌سازی کامل را در آن دارید. این محیط برای برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان یک محیط کاری ایده‌آل است. البته در زمینه گیمینگ لینوکس با محدودیت مواجه بوده و اگر یک گیمر حرفه‌ای هستید، همچنان استفاده از ویندوز را به شما پیشنهاد می‌کنیم.